Bạn Đang Theo "Anh" Nào?
Framework 3As cực chất lượng giúp bạn cân mọi ý tưởng
MỞ chào bạn,
Thật không ngờ, Tháng Năm đã lại sắp đi qua, để chúng ta đón Tháng Sáu tới. Mong bạn vẫn đang cố gắng với những mục tiêu của mình nhưng cũng không quên dành cho bản thân cơ hội được nghỉ ngơi nha!
Nếu có ai trong các bạn đang chưa biết làm gì trong hè tới để có một trải nghiệm đáng nhớ, thì chúng mình nhất định mong bạn có thể cân nhắc tham gia Writing On The Net nè. 😅
Lý do khiến Writing On The Net là một lựa chọn không tồi nếu bạn cần một sự kiện “đổi đời” trong sự nghiệp viết lách là gì? Bạn xem ngay phía dưới nhé 👇
Và thực sự đó, chỉ có mấy ngày nữa là chúng mình sắp đóng đơn!! MỞ đang “mòn mỏi” chờ bạn từng ngày nên mong rằng bạn sẽ đưa ra quyết định và chúng mình sẽ được gặp bạn nhé! Huhuhu 😭
Thôi thì, không để bạn chờ lâu hơn nữa, bắt đầu newsletter tuần này nào.
Nếu bạn để ý trong khoảng 5 số newsletter gần đây, MỞ đã rủ bạn “đóng vai” từ nhân vật này sang nhân vật khác, nhằm giúp bạn hiểu hơn về mindset, phương pháp,… khi viết blog. Khi thì là nhà nghiên cứu, khi thì là nhà ảo thuật gia, khi thì lại biến thành điệp viên 007 hay siêu trộm Kaito Kid. 🤡
Đố bạn biết, trong newsletter này, MỞ rủ bạn làm gì đây? Câu trả lời là, MỞ sẽ rủ bạn đi “hẹn hò” nhé. Qua đó, MỞ mong bạn sẽ áp dụng được framework 3As giúp việc bạn khai thác ý tưởng sẽ dễ dàng hơn nha. 😁
“Chọn” sao cho đúng 😘
Khi bạn đã có trải nghiệm “đi hẹn hò”, thì bạn sẽ thấy “gu” của mỗi người giống một ý tưởng blog bạn có, và với ý tưởng này, bạn đang loay hoay tìm kiếm cách tiếp cận phù hợp nhất.
Tức là, mọi vật luôn thay đổi và “gu” cũng vậy. Đồng nghĩa, bạn khi thì sẽ ưu một anh chàng lạnh lùng, làm nhiều hơn nói, hay sẽ có lúc bạn “thuận mắt” một anh chàng văn thơ. Bạn luôn có các sự lựa chọn giữa các “anh” và chắc chắn bạn sẽ sẵn sàng hơn để hẹn hò với một người hợp với mình. 😚
Tương tự, trong blog, một ý tưởng không thể lúc nào chỉ có một hướng tiếp cận, do đó, muốn chọn sao cho đúng nhất cách khai thác, chúng ta nhìn vào và so sánh tính phù hợp giữa ý tưởng đó với các lựa chọn sẵn có. 🤔
Giờ thì nhập vai, hình dung bạn đang tham gia một cuộc speed dating có 3 “Anh”:
Actionable: Trả lời cho câu hỏi: “Làm gì” và “Như thế nào”
Analytical: Trả lời cho câu hỏi: “Là gì” và “Tại sao”
Aspirational: Trả lời cho câu hỏi: “Đã làm gì” và “Học được gì”
Bạn mong muốn tìm được người phù hợp và hợp “gu” của mình nhất. Vậy bạn sẽ theo “anh” nào?
🎯 Actionable
Đây là “anh” thiên về hành động hơn, ảnh ít nói và lạnh lùng hơn hẳn hai “anh” kia. Bạn để ý “anh” là người rất biết cách, và luôn có phương pháp, và các bước thực hiện đầy đủ.
Với ý tưởng viết blog, hướng tiếp cận “actionable” là khi bạn viết với câu trả lời xuyên suốt trả lời cho câu hỏi “Như thế nào”. Và kết thúc của một bài viết có hướng tiếp cận actionable thường cho độc giả giải pháp nhằm giải quyết một vấn đề cụ thể.
📊 Analytical
Còn đây đích thị là “anh” chàng mọt sách, thích đọc và chia sẻ kiến thức hơn. Ảnh sẽ không ngần ngại nói cho bạn nghe thật nhiều kiến thức hay bắt đầu từ định nghĩa cơ bản nhất về một chủ đề anh ấy đang đọc và học về.
Khi áp dụng cách khai thác “analytical”, một bài viết của bạn thường sẽ tập trung giải thích một chủ thể nào đó và cung cấp cho độc giả thêm kiến thức “mở mang” về chủ thể ấy. Các kiểu kiến thức có thể là: sự thật, bài nghiên cứu, phân tích khoa học,…
🎁 Aspirational
Anh chàng thứ ba là một người kể chuyện rất giỏi. Anh có thể đúc kết những trải nghiệm cá nhân của mình thành một lời khuyên bất kỳ. Thậm chí, cách anh này đam mê kể với bạn về những khó khăn cuộc đời và cách anh vượt qua chúng khiến bạn thấy cũng đáng học hỏi.
Thông qua lối tiếp cận “aspirational”, bạn lồng ghép trải nghiệm thực tế (của bạn hoặc của người khác) với ý tưởng, biến bài viết trở thành một nội dung mang tính chiêm nghiệm và đúc kết bài học nhiều hơn. Bài học cá nhân của bạn biết đâu trở thành một điều độc giả cũng thấy đáng học hỏi từ.
📚 Lấy ví dụ học hiểu
Giờ chúng ta sẽ cùng nhau làm một case study để hiểu hơn về 3 “Anh” này nhé! Chủ đề chúng mình chọn ra để phân tích là: “Xây dựng hệ thống ghi chú”.
Actionable
Anh Tuấn Mon đã viết về cách làm thế nào để ghi nhớ kiến thức qua việc xây dựng một hệ thống ghi chú của riêng mình qua bài viết này:
“Câu hỏi bây giờ là: làm sao để có thể tận dụng được các kiến thức mà mình đã ghi chú trong khi vẫn có thể duy trì việc tìm kiếm và lưu trữ các thông tin mới?
Và thế là công cuộc đi tìm kiếm giải pháp để trả lời câu hỏi bắt đầu. Cụ thể, giải pháp mình mong muốn phải đáp ứng 3 tiêu chí:
Khi mình muốn tìm kiếm một thứ gì đó, mình có thể tìm ở trên Google (mặc định lâu nay vẫn vậy)
Đồng thời mình cũng muốn tìm kiếm cùng nội dung đó trong các note mình đã ghi chú hoặc các bookmark mình từng lưu – để xem xem mình từng đọc gì về nó chưa
Số (1) và số (2) phải diễn ra đồng thời, vì nếu không sẽ rất tốn thời gian…”
Xuyên suốt bài viết của mình, anh đưa độc giả đi qua từng bước hướng dẫn, với từng giải pháp một nhằm đưa ra hướng giải quyết cho câu hỏi trên mà độc giả có thể áp dụng.
Analytical
Vẫn với chủ đề xây dựng hệ thống ghi chú, nhưng anh Akwaaba Tùng lại bắt đầu bài viết này với một câu hỏi khác. Thay vì là “như thế nào” mà là “tại sao”:
“Chúng ta sẽ không nghĩ đến 1 người ngồi trong rạp chiếu phim, thấy 1 câu thoại hay quá, rút điện thoại ra ghi lại và gửi cho chính mình.
Hoặc 1 người xin phép ghi note trong MỌI meeting online, bất kể người kia là bạn 10 năm chưa gặp hay 1 fan lần đầu tiên nói chuyện.
Hoặc 1 người từng làm cháy cơm khi tập trung ghi lại 1 ý tưởng hay từ 1 chiếc podcast đang nghe.
Hoặc 1 người dành 10 tiếng để đọc 1 cuốn sách, và 10 tiếng để xử lý ghi chú từ cuốn sách đấy.
Mình ở đây hôm nay để nói với bạn rằng: đúng, mình là người làm tất cả những việc trên và: Nếu bạn thực sự muốn viết nghiêm túc, bạn cần phải nhìn việc viết rộng hơn hành động ngồi im gõ bàn phím đi.
Trong phần 1 của series “Note-taking cho Người viết”, mình sẽ giải thích 3 lý do tại sao bạn nên take notes…”
Vì anh cũng đã xác định từ đầu bài viết rằng nội dung chính của bài viết là trình bày 3 lý do, nên trong phần lập luận, phát triển ý của từng lý do, anh Tùng tập trung phân tích, khai thác câu từ qua cấu trúc câu như: Vì..nên. Và rồi, để làm rõ ý tưởng hơn nữa, anh cũng sẽ nhắc tới các mẩu thông tin khoa học, ví dụ như: “Trí nhớ của chúng ta rất tệ”.
Aspirational:
Bạn có thể đang tự hỏi liệu chủ đề này có thể áp dụng cách tiếp cận Aspirational không? Thực chất, MỞ chúng mình chưa có tìm ra một bài viết cụ thể có định hướng như vậy làm ví dụ cho các bạn. Nhưng chắc chắn, bạn có thể tìm đọc thêm bài viết này của anh Tùng về một chủ đề liên quan xíu, “blogging”:
“Nếu không bao giờ blog thì cuộc sống của mình đã khác như thế nào?
Nếu không bao giờ chia sẻ những gì mình viết lên mạng, chắc chắn mình sẽ có 1 cuộc sống “yên ổn” hơn. Mình sẽ không bao giờ bị hack nick Facebook. Không bao giờ phải đọc những bình luận tiêu cực về mình. Không bao giờ phải khóc lóc gọi cho những người bạn thân nhất để cầu xin sự đồng cảm.
Nhưng nếu không bao giờ blog, mình sẽ không biết rằng ngoài kia cũng có những bạn trẻ Việt đam mê giáo dục, tò mò về nền kinh tế sáng tạo, hay hứng thú với văn hóa tổ chức. Nếu không biết họ tồn tại, mình cũng sẽ chẳng bao giờ được kết nối với họ. MỞ sẽ không bao giờ ra đời…”
Đây là câu chuyện anh nhìn lại, và chiêm nghiệm. Những gì anh kể đủ để chúng ta thấy chuyện viết blog là một quyết định đúng đắn của anh, và anh đang động viên chúng ta hãy cũng blog.
Chọn ra “The One” 😳
“Ủa, thế thì, cứ chỉ được chọn một cách tiếp cận duy nhất cho một bài viết thôi sao?”
Khi hẹn hò, dù thế nào đi chăng nữa, tỉ lệ bạn gặp được người đúng gu ngay lần đầu trong buổi speed dating, thực ra là cũng khá thấp.
Và để “chọn” sao cho đúng, chúng ta thường tìm cách dành thời gian để tìm hiểu đối phương hơn. Để rồi, bạn nhận ra, người mà có thể chưa hợp gu bạn nhất lại có những khía cạnh vô cùng chuẩn gu bạn.
Tức là sẽ luôn có một “Anh” - “The One” tổng hòa nét tính cách của cả 3 Anh bạn gặp trong buổi speed dating trên. Vì cá tính của mỗi con người được thể hiện ở từng mặt khác nhau. 😲
Blogging và chọn cách khai thác ý tưởng không khác là mấy nè. Với một bài blog, bạn hoàn toàn có thể sử dụng nhiều hơn 1 cách tiếp cận, và tìm ra tổ hợp hoàn hảo giúp bài viết có ý tưởng được truyền tải trọn vẹn nhất.
Chẳng hạn, như trong newsletter bạn đang đọc đây, hay kể cả số newsletter tuần trước, hai bạn staff-học-ké đã lựa ra hai “Anh” là Actionable và Analytical chứ không có Aspirational lắm. 😌
Hãy luôn thử nghiệm với những lựa chọn mình có, đừng giới hạn bản thân phải đưa ra một lựa chọn duy nhất. Nhớ lựa nhiều lên, bạn nhé!
Newsletter “nóng hổi” cho tuần này đến đây là kết thúc rồi. 😌 Bạn thấy sao về newsletter tuần này? Nhấn reply và chia sẻ với MỞ nha.
Đừng ngần ngại chia sẻ với MỞ: “Bạn thường theo “Anh” nào?”
Nhấn “reply” và cho chúng mình biết nha!